W największym skrócie – backplate to płytka z tworzywa sztucznego bądź aluminium, instalowana na rewersie karty graficznej. Jej funkcje mogą być najróżniejsze – od czysto estetycznych, przez zabezpieczanie karty przed wyładowaniami elektrostatycznymi, aż po usztywnianie całej konstrukcji czy przewodzenie ciepła. W tym wpisie podzielę się z Wami kilkoma ciekawostkami na temat backplate’ów GPU, a także przetestuję kilka z nich.
Funkcje backplate’ów GPU
Na początek rozszerzę nieco to, co zasygnalizowałem we wstępie. Backplate’y mogą pełnić naprawdę wiele funkcji. Poniżej wymieniam i pokrótce charakteryzuje najważniejsze z nich.
Backplate GPU jako element dekoracyjny
Wystarczy pobieżny rzut oka na wygląd kart graficznych sprzed ery backplate’ów i porównanie z tym, jak wyglądają teraz, by zrozumieć, co mam na myśli. Zastosowanie backplate’ów „zamknęło” te wszystkie elementy karty, które w leciwych modelach były odsłonięte, a które od strony wizualnej nie prezentowały się zbyt efektownie. Co więcej, płytki montowane na rewersie karty często są wykorzystywane jako miejsce do grawerowania bądź wycinania różnych grafik lub do umieszczania nań oświetlenia RGB.
Backplate GPU jako zabezpieczenie przed wyładowaniami elektrostatycznymi
Po drugiej stronie backplate’ów znajduje się całe mnóstwo elementów elektronicznych karty. Nawet nieumyślne dotknięcie któregoś może spowodować wyładowanie elektrostatyczne, a co za tym idzie – uszkodzenie karty. Backplate stanowi zatem fizyczną osłonę.
Backplate GPU jako usztywnienie całej konstrukcji karty graficznej
Czyli funkcja przez wielu niedoceniania. Obecność płytki sprawia, że lepiej wypada środek ciężkości, tj. karta nie opada w slocie. Z drugiej strony warto wiedzieć, że nie każdy backplate jest w stanie to zagwarantować.
Backplate GPU jako odpromiennik ciepła
Nie wszyscy w to wierzą, ale backplate’y rzeczywiście potrafią odprowadzać ciepło, choć oczywiście tylko te aluminiowe. Jest to możliwe dzięki termopadom instalowanym między płytką drukowaną a samym backplate’em.
Rodzaje backplate’ów
Na początek rozszerzę nieco to, co zasygnalizowałem we wstępie. Backplate’y mogą pełnić naprawdę wiele funkcji. Poniżej wymieniam i pokrótce charakteryzuje najważniejsze z nich.
Backplate z aluminium
Czyli rodzaj, który przychodzi na myśl chyba jako pierwszy. Często spotyka się go nawet w najtańszych kartach graficznych. Może przybierać różną postać, np. podziurkowanej płytki z naniesionymi grafikami. Niektóre modele posiadają też diody RGB.
Wśród aluminiowych backplate’ów są takie, które których funkcją przewodnią jest odprowadzanie ciepła z rewersu pamięci DDR oraz układu graficznego. Dzieje się to za sprawą termopadów, będących swoistymi przekaźnikami ciepła z tranzystorów i PCB do metalowej nakładki karty.
W tym miejscu warto wspomnieć o modelu GeForce GTX 1080 w wykonaniu firmy Gigabyte w serii Aorus. Karta ta posiadała dość nietypowy backplate, w którym na rewersie układu graficznego zamontowana została miedziana płytka. Według Gigabyte’a płytka ta miała poprawić temperatury układu graficznego, szybko jednak się okazało, że zapewnienie to nie jest zbieżne z rzeczywistością, ponieważ temperatury przed i po instalacji płytki były takie same.
Backplate do chłodzenia wodnego
Amatorzy chłodzenia wodnego wiedzą, że fabryczny backplate karty prawie nigdy nie będzie dopasowany do bloku wodnego. W ten sposób trafiamy na trzeci rodzaj płytek – tworzonych z myślą o custom LC, najczęściej dostępnych w otwartej sprzedaży do samodzielnego montażu z dedykowanym im blokiem.
Backplate z tworzywa sztucznego
Kategoria, która wywołuje najwięcej emocji. Chociaż stykamy się z nimi wyłącznie w budżetowych modelach danej rodziny GPU, to jednak płacąc za kartę ponad 2 tysiące złotych, możemy oczekiwać czegoś więcej niż tworzywa sztucznego.
Dlaczego tworzywo sztuczne w backplate’ach wywołuje tyle kontrowersji? W fazie obciążenia karty graficznej między płytką drukowaną a backplate’em może tworzyć się tzw. poduszka gorącego powietrza, co rzecz jasna przekłada się negatywnie na temperatury samej karty.
Testy
Do testów posłużyły mi trzy karty graficzne o trzech zupełnie inaczej pracujących backplate’ach:
- Gigabyte Radeon RX 5700 XT Gaming OC 8GB GDDR6 z aluminiowym backplate’em posiadającym termopady.
- PowerColor Radeon RX 5700 XT Red Devil 8GB GDDR6 z aluminiowym backplate’em bez termopadów.
- MSI Geforce RTX 2060 SUPER VENTUS GP OC 8GB GDDR6 z backplate’em z tworzywa sztucznego.
Gigabyte
Radeon RX 5700 XT Gaming OC
Z testów wynika, że backplate jest w stanie zapewnić o 2 stopnie Celsjusza niższą temperaturę na pamięciach GDDR6. Poza tym hotspot jest nieco chłodniejszy, choć istnieje możliwość, że wynika to z dystansu śrub. Jeśli chodzi o układ graficzny – tutaj nie odnotowałem żadnych różnic, tak samo zresztą jak w sekcji zasilania.
PowerColor
Radeon RX 5700 XT Red Devil
Tak jak w poprzednim przykładzie, tutaj również nie odnotowałem różnic w temperaturze układu graficznego. Różnicy nie było również, jeśli chodzi o pamięć GDDR6. Bez backplate’u dało się za to zauważyć bardzo duże temperatury na hotspocie.
MSI
RTX 2070 SUPER VENTUS
W przeciwieństwie do dwóch pierwszych testowanych kart, które były aluminiowe, tę w całości wykonano z tworzywa sztucznego. Tworzywa, które – jak pokazały testy – powoduje problemy. Z backplate’em zanotowałem temperaturę układu graficznego na poziomie 81 stopni Celsjusza, natomiast po jego zdemontowaniu temperatura była niższa o aż 3 stopnie.
Podsumowanie
Czy wobec takich różnic w przypadku tworzywa sztucznego powinna zapalić się nam czerwona lampka? To zależy od indywidualnego podejścia; dla niektórych trzy stopnie to dużo, dla niektórych – nie.
Fakt jest jednak taki, że backplate z tworzywa sztucznego może być izolatorem ciepła, w przeciwieństwie do aluminiowego. Warto mieć tego świadomość i warto również, jako społeczność, wywierać presję na producentach kart graficznych, aby nie instalowali tego typu backplate’ów, ponieważ pełnią one wyłącznie jedną funkcję – estetyczną. Do tego nie dość, że nie obniżają temperatur układu graficznego, to jeszcze mogą je zwiększać.
Materiał stworzony na podstawie filmu „FAKTY, MITY, CIEKAWOSTKI: BACKPLATE GPU | Lipton tłumaczy: Co daje, do czego służy i jak działa ❄️”